.jpg)
Daina Markova, XXVII Vispârçjo Dziesmu svçtku un XVII Deju svçtku izpilddirektore, intervijâ Ligitai Kovtunai 14.03.2023
Pçc profesijas esi mûzikoloìe, nule biji Lielâs Mûzikas balvas 2022 þûrijas priekðsçdçtâja…
Lielâs Mûzikas balvas þûrijâ darbojos trîs gadus, un, bûdama þûrijas priekðsçdçtâja, arî uzzinâju, ka konkursa kârtâ esmu izraudzîta par Dziesmu svçtku izpilddirektori.
Acîmredzot þûrija, kas lçma par ðo posteni, saskatîja tevî spçju apvienot administratîvo darbu ar mâksliniecisko redzçjumu, ar radoðumu.
Protams, ðis ir administratîvs darbs, bet radoðums ir vajadzîgs pirmâm kârtâm, lai spçtu saprâtîgi izmantot tos resursus, kâdi ir mûsu rîcîbâ. Te tieðâm noder mana “mûzikâlâ pieredze”, tostarp mûzikâlâs institûcijas vadîbas pieredze, kas liek domât un rîkoties plaðâk, nekâ to dara producents. Jâ, un arî kordziedâtâjas pieredze. Savulaik dziedâju kordiriìentu korî, tad jauktajâ korî “Lauda”, ar kuºu izbraucâm daudzas zemes. 1985. gadâ, kad gaisâ virmoja brîvîbas priekðnojautas un lielajos Dziesmu svçtkos izsauca “Gaismas pili” ar Haraldu Medni, bûdama Mediòa mûzikas vidusskolas audzçkne, dziedâju kopkorî. Esmu strâdâjusi Latvijas sabiedriskajâ TV par mûzikas redakcijas vadîtâju, biju raidîjumu autore, arî biju Dziesmusvçtku projekta vadîtâja televîzijâ. Tâtad svçtku bûtîbu pârzinu no daþâdiem viedokïiem.
Kad Latvijas Nacionâlajâ operâ bija bûtisku pârmaiòu laiks, tu biji tâs valdes locekle.
Sareþìîts laiks, kad mûsu Operteâtris pârgâja uz gluþi jaunu kârtîbu, kad ðíîlâs daþâdi viedokïi… Arî te uzvarçju konkursâ uz ðo amatu, un Operteâtrî nostrâdâtais laiks bija ïoti vçrtîgs, ikvienam varu novçlçt strâdât kopâ ar tâdu kultûras iestâdes vadîtâju, kâds bija Zigmars Liepiòð. Jâ, ïoti tieðs, brîþiem skarbs, bet brîva, atbildîga personîba, kas stâv un krît par saviem cilvçkiem, par mâksliniekiem. Daudz iemâcîjos arî par biznesa vadîbu, par to, kâ sakârtojams kultûras iestâdes budþets un vçl daudz vçrtîga. Tostarp arî mûsu operu ievirzîjâm pasaules apritç, izveidojot sadarbîbu ar TV kanalu ARTIS, kur parâdîjâm mûsu “Faustu” u.c., iesaistîjâmies Eiropas operteâtru digitâlajâ platformâ. Kïuvâm skatîti un novçrtçti.
Tas bija arî raþîgs sadarbîbas laiks ar LNO Ìildi Amerikâ, tolaik aktîvi darbojâs Andrejs Jansons, allaþ neaizmirstot pajautât, kâ vçl var mums palîdzçt. Ðai laikâ Ìilde sagâdâja mûsu oríestrim jaunus instrumentus. Jau tad bija iedîgïi ceïam uz Jâòa Kalniòa “Hamleta” iestudçjumu.
Cerçjâm jau, ka ðî lieliskâ izrâde, veiksmîgais LNO un Ìildes kopdarbs, kas bija nominçts Lielajai Mûzikas balvai, to arî iegûs… Toties balvu ieguva Òujorkâ mîtoðâ jaunâ dþeza mûziíe Arta Jçkabsone, un par to liels prieks!
Runâjot par “Hamletu”, pirmâm kârtâm ïoti svarîgs ir fakts, ka pçc ilgiem laikiem tas tika iestudçts. Pats iestudçjums - vçrienîgs, krâðòs, kas arî, lielâ mçrâ pateicoties ârzemju tautieðu ziedojumiem un atsaucîbai. Radoðâ komanda lieliski tika galâ ar savu uzvedumu un ziedotâju dâvâto uzticîbu. Lai varbût remdçtu sarûgtinâjumu par to, ka “Hamlets” nedabûja balvu, îsos vârdos pastâstîðu par vçrtçðanas gaitu. Proti, þûrijâ ir septiòi locekïi, katram ir savs viedoklis un savi apsvçrumi – lai gan ikviena nominâcija ir balvas vçrta. Nav vienkârði izraudzîties paðu, paðu labâko. Beigâs ir balsojums, kuºa rezultâtu mçs uzzinâm kopâ ar visiem klâtesoðajiem un TV skatîtâjiem, kad tas tiek paziòots ceremonijâ. Ticiet man, arî mums ikvienam ir pârsteigumi!
Un nu par lielo notikumu – Dziesmu svçtkiem. Sâkðu ar vienu ïoti labu ziòu – nevajag satraukties, ka bûs grûti vai pat neiespçjami dabût biïetes uz koncertiem, jo Rîgâ bûs vairâkas vietas, kur centrâ un apkaimçs varçs sekot lîdzi notikumiem.
Pirmâm kârtâm – mçs tomçr ïoti ceram, ka ar biïeðu iegâdi ðoreiz bûs vieglâk nekâ citkârt. Bet par publiskajâm vietâm runâjot, jâ, Esplanâdç tieðâm bûs centrâlâ tikðanâs vieta jeb svçtku kvartâls, kur bûs ne vien lielie ekrâni, bet arî koncerti un citas norises. Iespçjams, ka ðâda vieta bûs arî pie Operas. Vairâkas publiskâs skatîðanâs vietas apkaimçs rîko arî Rîgas pilsçta.
Un Vçrmaòdârzâ?
Vçrmaòdârzâ ir ïoti blîva svçtku noriðu programma visu dienu gaºumâ, tostarp koncerti uz Vçrmanîða skatuves, tirdziòð. Koncerti bûs skatâmi arî TV, portâlâ lsm.lv. Bet ko gan vçlos ieteikt – velciet mugurâ tautastçrpus, ejiet uz koncertiem un svçtku norises vietâm tajos, lepojieties! Svçtku gâjienâ varçs iet kopâ ar bçrniem – dariniet, pçrciet viòiem tautastçrpus, un arî skatîtâjos iesim saposuðies tautastçrpos! Starp citu – ðogad gâjienâ ies pieci novadi – arî Sçlija. Un, protams, diaspora kâ atseviðís novads. Visa gâjiena programma sauksies “Novadu diþoðanâs”.
Ðobrîd sparîgi notiek dalîbnieku individuâlâ pieteikðanâs svçtkiem (dienâ, kad notiek mûsu saruna, 9. martâ) jau reìistrçjuðies 12 tûkstoði. Kâ tas notiek, un kâdas priekðrocîbas baudîs dalîbnieki?
Kâ jau zinâms, lîdz ar mâksliniecisko kopu reìistrâciju jâreìistrçjas arî katram dalîbniekam individuâli. To dara ar viedierîèu (telefons, planðete) lietotnes “Dziesmusvçtki” palîdzîbu. Dalîbniekus lûdzam norâdît, vai un kâda bûs nepiecieðamâ çdinâðana – mçs piedâvâsim arî veìetâro uzturu, bûs arî iespçja atteikties no çdinâðanas, ja dalîbniekam ir tâda nepiecieðamîba. Un vienlaikus ïoti lûdzam katrâ ziòâ pasûtinâto çdienu paòemt, jo mums, organizatoriem, ir jâdomâ arî par atkritumu izveðanu un savâkðanu. Piebildîðu, ka Dabas fonds, kas arî ir mûsu sadarbîbas partneri, liek pie sirds, ka dabu ne mazâk par izmantoto iepakojumu piesâròo arî çdienu atliekas. Un vispâr - nav labi izmest pârtiku, kur ielikts resursi, darbs un lîdzekïi!
Izmantojot identifikâcijas karti, svçtku dalîbnieki varçs iekïût mçìinâjumu un koncertu norises vietâs. Dalîbniekiem turklât ir iespçja rezervçt vienu biïeti uz savas nozares pasâkumu. Dejotâjiem savukârt piedâvâjam vienu biïeti uz kâdu no deju sarîkojumiem. Visiem dziedâtâjiem, koristiem – koncerts “Tîrums. Dziesmas ceïð” vai tâ ìenerâlmçìinâjums. Pûtçju oríestriem – pûtçju oríestru diþkoncerts un zaïumballe. Koklçtâju ansambïi varçs rezervçt biïetes uz savu koncertu, bet visi pârçjie dalîbnieki – vai nu uz koºu lielkoncertu, vai tâ ìenerâlmçìinâjumu, vai arî uz pûtçju oríestru diþkoncertu un zaïumballi. Lîdz ðim (dienai, kad notiek mûsu saruna. – L.K.) biïetes rezervçjuði vairâk kâ 33 tûkstoði dalîbnieku. Aicinu arî diasporas tautieðus nepalaist garâm Pasaules latvieðu saieta nama pasâkumu 3. jûlijâ Íîpsalâ, kur diasporas kopas bagâtîgi pieteikuðas savus radoðos projektus. Koncerta dalîbnieku skaitu lçðam ap tûkstoti, pârstâvot èetrus kontinentus, 17 valstis un 48 kopas. No ârvalstîm svçtkiem poðas vairâk nekâ 100 kopas, Latvijâ – 1600.
Vispieprasîtâkie sarîkojumi jau gan allaþ bijuði svçtku noslçguma koncerts un tâ ìenerâlmçìinâjums…
Uz tiem gan ðîs biïetes neattieksies, jo mums tomçr jâdod iespçja Latvijas nodokïu maksâtâjiem iegâdâties biïetes un baudît svçtkus. Parçíiniet paði – pçc mûsu aplçsçm, dalîbnieku ir 40 tûkstoði, turklât Meþaparka ietilpîba ir tâda, kâda tâ ir.
Un vçl – òemiet vçrâ, ka bçrnus dalîbnieki drîkstçs òemt lîdzi tikai gâjienâ, bet ne uz mçìinâjumiem un koncertiem – paðu bçernu droðîbas dçï. Organizçt bçrnu pieskatîðanu svçtkos nav plânots.
Runâjot par droðîbu – par to gâdâs vairâk nekâ 1000 daþâdu dienestu darbinieku, tostarp policija, ugunsdzçsçji, neatliekamâ medicîniskâ palîdzîba, apsardze u.c.
Gluþi praktiska lieta – kâ nokïûsim Meþaparkâ? Brasas tilts jau vçl nebûs pilnîbâ atvçrts.
Bûs sareþìîti. Rîgas pilsçtas ir apliecinâjusi, ka uz Svçtku laiku sâks kursçt 11. tramvajs, bet tikai pa vienâm sliedçm. Mçs aicinâm pçc iespçjas nebraukt ar personîgâm maðînâm! Ir laba ziòa no “Pasaþieru vilciena” – vilcienos (lîdz Mangaïiem, ja jânokïûst Meþaparkâ, un lîdz Zemitâniem, ja Daugavas stadionâ) dalîbnieki varçs braukt bez maksas, savukârt Rîgas sabiedriskajâ transportâ arî varçs braukt bez maksas ar îpaðu talonu, ko saòems katrs reìistrçjies dalîbnieks.
Vai naudas svçtkiem pietiek?
Protams, nepietiek! 2018. gadâ plânotais budþets gluþi objektîvi vairs nav pietiekams, jo nu jau visam ir daudz augstâkas cenas. Tâpçc arî ir augstâkas biïeðu cenas. Kultûras ministrija ðî gada budþetâ ir izcînîjusi papildus lîdzekïus. Bet tik un tâ mums ir jâsaimnieko esoðâ budþeta ietvaros.
Cik liels ir tevis vadîtais birojs? Kas vadîs Preses centru un kur tas atradîsies?
Strâdâ neliela, bet izcila, darbspçjîga komanda, kuºâ ir gan pieredzçjuði producenti, gan finanðu speciâlisti, IT speciâlisti, loìistikas speciâlisti, techniskie darbinieki. Preses centru vadîs pieredzçjusî komunikâciju speciâliste Inga Vasiïjeva, un Preses centrs atradîsies Mâkslas akadçmijas jaunajâ piebûvç, tieði blakus Esplanâdei. Bûs arî vairâki informâcijas centri, pats galvenais – Kongresu namâ. Te arî notiks brîvprâtîgo apmâcîba, somiòu izdalîðana, droðîbas instruktâþas u.c.
Vai brîvprâtîgo pietiek?
Jâ, viòi pieteicâs tieðâm kuplâ skaitâ un ïoti drîz – pieteicâs 1700 cilvçki nedçïas lîdz divu laikâ. Ðobrîd notiek intervijas ar iespçjamiem brîvprâtîgajiem palîgiem.
Gaidâm ziòu, kad bûs pieejamas biïetes!
Ðobrîd pçtâm, kuºð no diviem tirgotâjiem bûs pats labâkais un piemçrotâkais. Ceram, ka aprîlî bûs biïetes, un tiksimies svçtkos!
Atgâdinâðu, ka diasporas mâkslinieciskâs kopas un individuâlie dalîbnieki aicinâti sazinâties ar Aigu Vasiïevsku (e-pasts aiga.vasilevska@lnkc.gov.lv, tâlr. +371 67228985), ja rodas kâdi papildu jautâjumi. Bet vislabâk – ik pa laikam ieskatieties mûsu mâjaslapâ www.dziesmusvçtki.lv!
Atpakaï
 - copy.png)
